Gerekend vanaf de zeebodem is de Haleakal? hoger dan de Mount Everest, lazen we op een van de informatieborden op de top. Maar ja, als je zo begint, moet je de Mount Everest misschien ook wel vanaf de zeebodem meten. En dan - vanaf welk punt van die bodem? Meten vanaf zeeniveau lijkt toch het best, zeker als we er maar even van uitgaan dat dat niet al te zeer zal stijgen, en dan is hij met zijn hoogte van bijna drie kilometer (10.023 feet) toch al geen kleintje.
Nee, we hebben hem niet beklommen. Nou ja, de laatste drie meter - vanaf het parkeerterrein aan het einde van een lange, bochtige weg. Een beetje gemakzuchtig misschien, maar de tijd dat we met een zekere minachting neerkeken op degenen die niet op eigen kracht boven kwamen, ligt duidelijk achter ons. En om nu te zeggen dat we de sportieveling benijdden die zich op de top opmaakten om zich op mountainbikes over nauwelijks begaanbare paden naar beneden te storten, of de dapperen die we juist omhoog zagen fietsen - nou nee.

Dit is Hawaii. De vijftigste staat van de VS, en een van de kleinste (0,2% van de totale oppervlakte). Ver van het vasteland (welk dan ook): het was zes uur vliegen vanaf Los Angeles, en het is 10 uur vliegen naar onze volgende bestemming. Een staat bestaande uit een aantal eilanden, allemaal van vulkanische oorsprong. En dat is precies wat de Haleakal? is: een vulkaan, of althans het overblijfsel van een vulkaan. Maar wat een prachtig overblijfsel.
We hadden gelezen en gehoord dat het de moeite waard was om hier naar toe te gaan, maar we waren volstrekt niet voorbereid op wat we te zien kregen. Sterker nog - nadat we ergens op weg naar de top bij een parkeerplaats een meegebrachte sandwich hadden gegeten, liepen we al weer op weg naar de auto toen we een bord zagen dat ons uitnodigde om even 400 meter te lopen naar een uitzichtspunt. En zelfs toen we dat deden, zeiden we nog tegen elkaar dat het toch altijd weer hetzelfde is als je op een berg loopt: je denkt telkens 'daar, om die bocht / aan het eind van die klim is het' (het hoogste punt, het mooie uitzicht) en dan ontdek je telkens weer dat er daarna nog een bocht komt, of nog een klim. We stonden dan ook al op het punt om terug te lopen toen, jawel, na die laatste bocht een panorama zichtbaar werd dat adembenemend was (ok, de hoogte hielp daar ook aan mee). Een immens keteldal (niet de voormalige krater, lazen we, maar het resultaat van erosie door wind en regen) gevuld met een kolkende wolkenmassa waar je op neerkeek en die telkens andere delen van het dal onthulde. Enorme asvelden, gestolde lavastromen en een paar perfect kegelvormige jongere vulkaantjes, de kraters nog intact. Volkomen doods, zo te zien - maar dichtbij zie je dan toch altijd weer planten. Hier onder andere de Sliversword, een niet zo grote plant die in kleur en vorm zijn naam eer aandoet en die alleen hier voorkomt - en die dreigt uit te sterven door de import van mieren en sluipwespen uit andere delen van de wereld.
Een tijdje gekeken naar dit telkens veranderende uitzicht, en toen verder naar de top. Zo'n honderd meter daaronder ligt een informatiecentrum van de National Park Service (een groot deel van de vulkaan is een beschermd natuurpark) en van daar heb je ook weer een geweldig uitzicht over het dal. Toen we aankwamen ging het net dicht (drie uur 's middags) maar we konden nog wel aan een Park Ranger vragen hoe dat nu zit met de wolken en het zicht op zonsopkomst en zonsondergang (de folders zeggen dat dat een unieke ervaring is, maar dat is het ook als je bij zonsopkomst over de Moerdijkbrug rijdt of over Groningse weilanden uitkijkt, kunnen we uit ervaring melden). Goed, daar kijk je dus overheen - en dat maakte het voor ons makkelijker om te besluiten dat we niet vroeg gingen opstaan om dat hier mee te maken (we krijgen deze vakantie nog ten minste één vlucht waarbij we dat uit het vliegtuig kunnen meemaken).
Vanaf het informatiecentrum kun je, als de weg niet is afgesloten, verder richting echte top. Het hoogste punt is overigens niet toegankelijk, omdat daar een observatorium en een satelietvolgsysteem van het leger liggen. Vanaf het hoogste punt dat je wel kunt bereiken, heb je uitzicht op de twee vulkanen van het 'Grote Eiland', waaraan de staat Hawaii zijn naam ontleent. Dat wil zeggen: in de verte steken twee toppen door de wolken.